Tuna Şanlı

“Trump’a fırsat verilmeli”

ABD’nin 44’üncü başkanı Barack Obama ile 45’inci başkanı “seçilen” Donald Trump 8 Kasım 2016’daki seçimden birkaç gün sonra Beyaz Saray’da görüştü.

Görüşmeni ardından Oval Ofis’te kameralar karşısına geçildi. Halef ile selef peşpeşe açıklama yaptılar. Hala aklımdan çıkmayan cümleer Obama tarafından sarfedildi.

“Trump’a istediklerini yapması için fırsat verilmeli”

Trump’ın isteklerinin ABD siyasi sisteminin kaldıramayacağı şeyler olduğunu gerçeğini mi hatırlattı, Trump’a “istediklerini hayata geçirmen çok zor” mesajı mı vermek istedi yoksa o dönemde soruşturmaya dönüşeceği kulislerde konuşulan Rusya ile işbirliği iddialarının başını ağrıtacağını mı kastetti bilinmez.

Bilinen ise o fırsatın pek de verilmediği Trump’a.

Zira seçimi Rusya ile işbirliği sayesinde kazandığı iddiaları birkaç ay içerisinde ABD tarinin en büyük soruşturmalarından birisinin başlatılmasına yol açtı.

O da bitmek bilmeyen azil iddialarının…

Rusya…Trump…Azil…Rusya…Trump…Azil…

ABD Başkanı Trump Ocak 2017’de yemin edip göreve başladığından beri yakasını bırakmayan bir konu bu.

Trump ve kampanya ekibi 2016’daki Başkanlık seçimini kazanırken Rusya’nın desteğini aldı mı?

Bu konuyla ilgili açılan soruşturmayı yani adaleti engellemeye çalıştı mı?

Özel Savcı Mueller’ın, Rusya soruşturması raporunu yakın zamanda sunacağı konuşuluyor.

Şimdiye kadar Mueller Trump’ın eski kampanya Müdürü Paul Manafort ve eski avukatı Michael Cohen’i suçladı ve her ikisine de hapis cezaları verildi.

Ancak suçlamalar; ABD’ye karşı yabancılarla işbirliği yapmak, kara para aklamak, vergi yolsuzluğu, yabancı ajan yasasını ihlal etmek, adaletin işlemesini engellemek, kampanya fonlarının usulsüz kullanımı, para ile şahit susturmadan ibaret.

Rusya ile işbirliği yapıldığına dair bir suçlama yöneltilmedi. Buna ilişkin bir kanıta rastlanmadı.

Mueller’ın yürüttüğü soruşturmadan tatmin olmayan Demokrat Parti, Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğa sahip olmanın verdiği güçle, ayrı bir souşturma başlattı.

Soruşturma çerçevesinde ilk etapta Beyaz Saray, Trump şirketleri, ailesi, kampanya ekibi dahil 81 kişi ve kurumdan belge istendi.

Beyaz Saray’dan; eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn’in daha 1 ayını doldurmadan istifa ettirilmesi, eski FBI Direktörü ve Rusya soruşturmasını başlatan James Comey’in görevine son verilmesi ve şu an soruşturmanın Özel Savcısı olan Robert Mueller’ın görevden alınması hakkındaki diyaloglara ilişkin belgeler istendi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Demokrat Parti New York Milletvekili Jerrold Nadler’ın başkanlığında yürütülen soruşturma; adaleti engelleme, kamu yolsuzluğu ve görevi kötüye kullanma suçlamaları üzerinde odaklanıyor.

Nadler haftasonu katıldığı bir televizyon programında “Trump’ın adaleti engellediği çok açık” demişti.

Richard Nixon ve Bill Clinton da “adaleti engelleme” suçundan azil sürecine girdi. Nixon istifa etti, Clinton’un ise azline gerek olmadığına karar verildi.

Soruşturmada; ABD’de 2016 başkanlık seçiminden önce Trump’ın oğlu Trump Junior, damadı Jared Kushner ve kampanya müdürü Paul Manafort’un Rus avukat Veselnitskaya ile görüşmesi ve Trump’ın eski avukatı Michael Cohen’in Trump’ın eskiden ilişki yaşadığı 2 kadına seçim öncesi sus payı olarak ödeme yapması özel olarak incelenecek.

Trump büyük tepki göstererek soruşturmayı uydurma olarak tanımladı.

Cumhuriyetçi Parti ise, daha Mueller’ın soruşturmasına ilişkin ayrıntılar ortaya çıkmamışken Demokratlar’ın kendi soruşturmasını başlatmasına temkinli yaklaşıyor.

Pelosi: “Trump buna değmez”

Mueller raporu beklenirken ikinci bir soruşturma başlatılması, eski avukatı Michael Cohen’in Trump’a “Rusya ile işbirliği” hariç ne kadar suçlama varsa hepsini yöneltmesi azil tartışmalarını tekrar alevlendirdi.

Demokrat Parti’nin büyük bölümü ve ana akım medyada “azil” çığlıkları tekrar yükselirken ülkenin üç numarasından* ilginç bir açıklama geldi.

Demokrat Parti’nin 40 yıllık “kurt” politikacısı Nancy Pelosi, Başkan’ı azil sürecine sıcak bakmadığını söyledi.

Pelosi’nin Temsilciler Meclisi koridorunda ayaküstü sarfettiği şu cümleler, ilerleyen süreçte Demokratlar’ın nasıl bir tavır takınacağına dair net fikir verirken, ara seçim yazımdaki tahminlerimin doğru olduğunu da gösterdi.

Pelosi “somut kanıt mücbir sebep bulunmadıkça, iki parti üzerinde uzlaşmadıkça bu yola (azil) girmemeliyiz. Yoksa ülke bölünür. Trump buna değmez” dedi.

Trump Temsilciler Meclisi Başkanı’nın kendisiyle ilgili azil sürecine isteksiz olduğuna sevindi mi, yoksa gayrıresmi topal ördek olduğunu ima eden son cümleye kızdı mı acaba.

Zira halihazırda atamaları ve yasaları güçlükle bir başkan konumunda. Uluslararası kararlarının sahada karşılık bulduğu pek söylenemez, iç politika kararnameleri yargı engeline takılıp duruyor.

Başkan zaten böylesine etkisizken, üstelik Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluğu nedeniyle** sonuç alınamayacak bir azil süreci hamlesine gerek olmadığı düşüncesinde Pelosi.

Diğer taraftan Demokrat Parti’nin iç çekişmesi de cabası. Demokrat Parti’nin Senato çoğunluk lideri New York senatörü Schumer’in, ülkenin batı yakasından gelen Pelosi’nin sonuna kadar arkasında durup durmayacağı belli değil.

40 yıllık kurt siyasetçi, daha önce Bill Clinton’a yönelik başarısız azil girişimine tanıklık eden deneyimli Nancy Pelosi tüm bunları bunu gayet iyi biliyor. Bu nedenle aynı gün yaptığı başka bir açıklamada “Trump’a değil parti ajandamıza odaklanacağız, sağlık hizmetlerini daha da ucuzlatma politikamıza odaklanacağız” diyerek Demokratlar’ı rotada tutmaya çalışıyor.

photo by Tuna Sanli

Trump’ın azledilmesi Demoktratlar’ın işine gelir mi?

Siyaset yapmak dünyanın neresinde olursa olsun satranç masasında hamle yapmaktan farksız. Ama söz konusu Washington ise o masada satranç da oynanır poker de, aklınıza gelebilecek her türlü strateji ve risk oyunu da…

Misal; düşünün ki Mueller somut bazı kanıtlara ulaştı, azil süreci başlatıldı ve Başkan azledildi diyelim. ABD siyasi sistemi gereği yerine Başkan Yardımcısı Mike Pence geçecek.

Yılların deneyimli siyasetçisi, Kongre’de, Evanjelist çevrede (dolayısıyla Yahudi lobisi nezdinde) ciddi desteğe sahip, saygın bir isim. Devlet adabını bilen, belli bir ağırlığı olan Mike Pence.

Gelenekleri tanımayan, kökleşmiş politikaları rafa kaldırmaya çalışan, İsrail ve İran hariç uluslararası kararları sahaya yansımamış (hoş bunların da tam olarak yansıdığı söylenemez. İran nükleer anlaşması devam ediyor, İran’a yönelik ambargo dünyadan pek destek bulmadı, İsrail politikalarına ise dünyadan tepki yağıyor) iç politikada ise kararnameleri sürekli yargı engeline takılan, Cumhuriyetçi Parti içinden bile tepki çeken Trump’tan sonra Parti imajına uygun bir isim Mike Pence.

Halihazırda sözleri, açıklamaları, tweetleri, adımları, kararnameleri tepki çeken yargı engeline takılan ve kimi zaman gülünç bulunan bir başkan Beyaz Saray’dayken bu durumu değiştirmek pek de işine gelmeyecektir Demokrat Parti’nin.

photo by Tuna Sanli

Dahası, eğer Trump azledilecek olursa ülkenin yarısı “biz başkan seçtik siz Beyaz Saray’dan attınız” diyecek ve Cumhuriyetçi Parti’nin 2016 seçiminde üşenip sandığa gitmeyen kesimi, 2020’de seçiminde Cumhuriyetçi Parti’yi daha güçlü ve sarsılmaz bir şekilde Beyaz Saray’a oturtmaya çalışacak.

Diğer taraftan Trump’ın azledilmemesi de Demokratlar için iyi değil. Zira ekonomi verileri böyle devam ederse 2020 seçimine neredeyse rakipsiz girecek Trump.

Aslında ilginçtir, Trump azledilse de azledilmese de her türlü Demokratlar’ın aleyhine olacak gibi görünüyor bu süreç.

Bunu bilen Pelosi Cumhuriyetçi partinin 2020’ye daha zayıf girmesine yol açacağı hesabıyla Trump hakkında azil sürecine gidilmesini değil şimdiden “party policy” yani parti ajandasına odaklanılmasını istiyor.

Çok ama çok ince hesap kitap işleri yani…

Herşey 2020 seçimi için…

* Temsilciler Meclisi Başkanlığı ABD siyasetinde Başkan ve Başkan Yardımcısından sonra 3 numaralı pozisyondur.

** ABD Başkanı’nın azli için Senato’da 2/3 çoğunluk gerekiyor. 100 sandalyeli Senato’da 53 Cumhuriyetçi, 45 Demokrat, 2 bağımsız senatör var. Yani 20 Cumhuriyetçi’nin azle destek vermesi gerekiyor.